Dopalacze, które znane są też jako NPI, czy też środki zastępcze to duża grupa substancji, które łączy roślinne lub syntetyczne pochodzenie oraz cel, w jakim są one używane. Są to zakazane substancje psychoaktywne, znakiem rozpoznawczym dopalaczy jest jednak to, że nie zostały...
W Polsce prawo, które zakazało handel dopalaczami zostało wprowadzone w październiku 2010 roku. Wobec osób, które miałyby handlować takimi środkami oraz ich substancjami zastępczymi można stosować wysokie grzywny a także postępowania administracyjne związane z konfiskatą substancji.
W przypadku zatrucia dopalaczami osoba rzadko trafia na leczenie do ośrodka zdrowia. Jedynie w przypadku ciężkich zatruć pojawia się taka konieczność. W takim przypadku najczęściej miejscem leczenia staje się oddział toksykologiczny.
Bez cienia przesady można mówić o tym, że dopalacze są narkotykami, jedyna różnica polega zaś na ich „opakowaniu”. Co za tym idzie, skutki uboczne stosowania dopalaczy mogą być takie same, jak ma to miejsce w przypadku narkotyków.
Dopalacze - uzależnienie, pomoc
Przede wszystkim trzeba podkreślić, że dopalacze to nic innego jak legalne narkotyki, które silnie działają nie tylko na zdrowie, ale i psychikę. Rujnują organizm, a przy tym, paradoksalnie są dostępne w zwykłych sklepach.
Czym są dopalacze?
Najogólniej rzecz ujmując dopalacze to substancje psychoaktywne, ich składniki nie są klasyfikowane prawem jako nielegalne, a więc jako niezakazane środki psychoaktywne są alternatywą dla narkotyków.
Dopalacze występują pod różnymi postaciami: kadzidełek, suszu, skrętów, fajek, proszku w torebkach, znaczków do lizania, aromatycznych tabletek czy tabletek ‘party pills’.
Czytaj dalej
Główny składnik dopalaczy stanowi BZN (benzylopiperazyna), która oddziałuje na organizm tak jak amfetamina – powoduje m.in. przyspieszenie tętna i odwodnienie organizmu. BZN jest łączona przede wszystkim z TFMPP (3-Trifluorometylofenylopiperazyna) – pochodną piperazyny, substancją psychoaktywną o działaniu stymulującym.
Warto podkreślić, że rzadko kiedy na opakowaniu umieszczona jest pełna lista substancji psychoaktywnych zawartych w produkcie, a szacuje się, że istnieje ponad 12 000 substancji psychoaktywnych.
Podział dopalaczy
Ze względu na działanie, dopalacze dzielą się na:
energetyki
psychodeliki
halucynogeny
stymulanty
relaksujące
euforyzujące
Działanie dopalaczy
Dopalacze, w efekcie działania różnych substancji psychoaktywnych wywołują objawy podobne do działania narkotyków.
Po czym rozpoznać, że ktoś bierze dopalacze?
Początkowo dopalacze jako artykuły „kolekcjonerskie” były powszechnie dostępne, obecnie obrót nimi został w Polsce zakazany, przez co trudniej je zdobyć, ale nie zmienia to faktu, że nadal są szeroko rozpowszechnione. Warto pamiętać, że z pozoru niewinna tabletka czy proszek może doprowadzić do utraty zdrowia, a nawet życia.
Spektrum objawów może być szerokie i różnić się między sobą:
1. Wygląd zewnętrzny:
blada i ziemista cera
owrzodzenia w okolicach nosa
spadek wagi
zaniedbanie higieny osobistej
przekrwione oczy, rozszerzone lub zwężone źrenice
2. Zachowanie
gwałtowne wahania nastrojów
zmiana dotychczasowych nawyków i izolowanie się od bliskich
huśtawka nastrojów - napady złości, agresji, stany od euforii do obniżonego nastroju
problemy finansowe, wynoszenie przedmiotów z domu
bełkotliwa mowa
3. Symptomy chorobowe:
omdlenia, osłabienia
gwałtowne pogorszenie stanu uzębienia
skoki temperatury i ciśnienia
wymioty, biegunki, nudności
wysięk z nosa
4. Zmiany w otoczeniu osoby uzależnionej:
ciężki, słodki zapach w pokoju
fifki, bibułki, urządzenia do robienia skrętów
pudełeczka, słoiczki z nieznanymi substancjami
miarki, odbarwione łyżeczki
Po kilkudziesięciu śmiertelnych przypadkach zatrucia dopalaczami rozpoczęto akcję zamykania sklepów z używkami – od 2011 r. zamknięto ponad 1050 takich placówek. Jak wynika z danych Centrum Kryzysowego Ministerstwa Zdrowia - przyczyniło się to do redukcji hospitalizacji na oddziałach toksykologicznych w Polsce.
Uzależnić można się nie tylko od przyjmowanej substancji, ale i od stanu emocjonalnego, jaki wywołuje używka – działa tu tzw. efekt placebo.
Leczenie
Zatrucie dopalaczami może doprowadzić do konieczności odtrucia organizmu i leczenia na oddziale toksykologii. Szczególnie niebezpieczna jest sytuacja, gdy dopalacze są przyjmowane równocześnie z innymi środkami.
Kolejnym krokiem po odtruciu i przywróceniu prawidłowych funkcji organizmu jest terapia – najlepiej w wyspecjalizowanym do tego ośrodku leczenia uzależnienia od dopalaczy. Terapie tego typu prowadzi Prywatne Centrum Terapii Uzależnień ”Koninki”.
